Ho Đờm Trắng Có Bọt Là Bệnh Gì? Nguyên Nhân và Cách Xử Lý

Ho đờm trắng có bọt là triệu chứng phổ biến khiến nhiều người lo lắng, đặc biệt khi không biết đây là dấu hiệu của bệnh gì. Tình trạng này có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân, từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh lý đường hô hấp cần được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ "Đờm trắng có bọt là bệnh gì" và biết khi nào cần đi khám.

Ho đờm trắng có bọt là gì?

Ho đờm trắng có bọt là hiện tượng dấu hiệu cho thấy nguy cơ mắc các bệnh về viêm đường hô hấp, lúc này hệ hô hấp tăng tiết dịch nhầy nhằm cản trở và loại bỏ tác nhân gây hại (virus, vi khuẩn, bụi bẩn) xâm nhập, dẫn đến ứ đọng dịch. Cơ thể con người sẽ có phản xạ ho, khạc để tống đờm ra ngoài.​

Đờm này có cấu trúc lỏng, nhớt hoặc đặc tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, màu trắng trong suốt hoặc hơi đục, có thể xuất hiện bọt khi ho (đặc biệt khi ho mạnh).​

Đờm là chất nhầy được sản xuất bởi các tế bào niêm mạc đường hô hấp (mũi, họng, khí quản, phế quản, phổi), có vai trò bảo vệ cơ thể bằng cách:​

1. Bẫy virus/vi khuẩn/bụi bẩn/dị ứng nguyên – ngăn chúng xâm nhập sâu vào phổi

2. Giữ ẩm cho niêm mạc đường hô hấp – tránh khô, kích ứng

3. Chứa kháng thể, enzym diệt khuẩn – hỗ trợ hệ miễn dịch

Khi cơ thể bị nhiễm trùng/viêm, đờm được sản sinh nhiều hơn bình thường → ứ đọng → phản xạ ho để tống đờm ra ngoài cùng với các tác nhân gây bệnh.​

Tại sao đờm có bọt?

Khi ho mạnh, không khí trong phổi bị đẩy mạnh ra, trộn lẫn với đờm lỏng/nhớt, tạo thành bọt khí (tương tự như tạo bọt xà phòng). Đờm trắng có bọt thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của nhiễm trùng hô hấp (cảm lạnh, cúm, viêm phế quản), khi viêm nhẹ, đờm chưa chuyển sang màu vàng/xanh.​

Nguyên nhân gây ho đờm trắng có bọt

1. Cảm lạnh và cảm cúm

Cơ chế: Khi cơ thể nhiễm virus cảm lạnh (rhinovirus, coronavirus) hoặc virus cúm (influenza A/B), hệ thống miễn dịch phản ứng bằng cách sản sinh đờm để loại bỏ virus, bụi bẩn và các tác nhân gây hại khác.​

Đặc điểm đờm: Đờm thường có màu trắng trong suốt hoặc hơi đục, có thể xuất hiện bọt lẫn đờm khi "Ho ra bọt trắng" do ho mạnh.​

Cảm lạnh:

• Triệu chứng: nghẹt mũi, sổ mũi, đau họng, ho

• Đờm xuất hiện vài ngày sau khi bị nhiễm bệnh

• "Ho đờm trắng có bọt vào buổi sáng" thường gặp vì dịch nhầy tích tụ qua đêm​

Cúm:

• Triệu chứng: sốt cao, mệt mỏi, đau cơ, ho dữ dội

• Ho đờm trắng có bọt do niêm mạc đường hô hấp bị kích thích mạnh​

2. Viêm phế quản

Cơ chế: Viêm phế quản xảy ra khi đường hô hấp bị tắc nghẽn do niêm mạc phế quản bị viêm; người bệnh thường ho nhiều và trong quá trình ho có thể xuất hiện "Đờm có bọt".​

Đặc điểm đờm: Đờm trong viêm phế quản có tính chất đặc, nhớt, màu trắng hoặc trong suốt, dễ sủi bọt khi ho. Ở giai đoạn sớm, đờm trắng đục; nếu viêm nặng hoặc có bội nhiễm vi khuẩn, đờm chuyển màu vàng-xanh.​

Nguyên nhân:

• Nhiễm virus (phổ biến nhất)

• Tiếp xúc chất ô nhiễm kéo dài (khói thuốc, bụi công nghiệp)​

Triệu chứng kèm:

• Ho có đờm kéo dài

• Sốt nhẹ

• Sổ mũi, đau họng

• Mệt mỏi, khó thở nhẹ​

3. Nhiễm trùng đường hô hấp (viêm phổi)

Cơ chế: Nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm phổi và viêm phế quản, có thể gây ra ho đờm trắng có bọt; khi cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh, đờm được sản sinh ra nhiều hơn để loại bỏ chúng.​

Đặc điểm đờm: Ở giai đoạn chớm viêm, đờm có màu trắng; nhưng khi viêm nặng, đờm thường chuyển sang màu xanh hoặc vàng (do bạch cầu trung tính chết, vi khuẩn tồn tại).​

Triệu chứng kèm:

• Sốt cao (≥38.5°C)

• Khó thở, hụt hơi – đây là dấu hiệu quan trọng phân biệt với cảm lạnh thông thường

• Đau ngực, đặc biệt khi hít thở sâu

• Mệt mỏi nặng, vã mồ hôi đêm​

4. Hen suyễn

Cơ chế: Hen suyễn là bệnh mạn tính gây viêm và co thắt đường thở, kích thích phế quản, làm tăng tiết dịch nhầy, gây ho đờm trắng có bọt.

Triệu chứng kèm:

• Khó thở, khò khè – âm thanh rít khi thở

• Thở nhanh, thở gấp

• Cảm giác tức ngực, đau ngực

• Ho nhiều về đêm/sáng sớm

• "Ho đờm trắng có bọt khó thở" là biểu hiện điển hình của cơn hen​

Phương pháp điều trị: Thuốc uống và hít (giãn phế quản, corticosteroid), tránh tác nhân gây dị ứng (khói thuốc, bụi, nấm mốc, lông thú, phấn hoa).

5. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Cơ chế: Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng dịch dạ dày trào ngược lên thực quản; bệnh lý này dễ dàng ảnh hưởng đến đường hô hấp, kích ứng niêm mạc họng, gây ngứa họng và ho.​

Đặc điểm đờm: Đờm trắng có bọt xuất hiện khi người bệnh ho để cố gắng loại bỏ dịch thừa từ dạ dày.​

Triệu chứng kèm:

• Cảm giác chua hoặc đắng trong miệng

• Ợ nóng, ợ hơi

• Bệnh cảnh thường nặng hơn khi nằm hoặc sau bữa ăn

• Ho về đêm, sau ăn

• Khàn giọng buổi sáng​

6. Suy tim sung huyết

Cơ chế: Suy tim sung huyết làm cho dịch tích tụ trong phổi (phù phổi), gây ho đờm trắng (có thể có bọt, thậm chí hồng do lẫn máu).​

Triệu chứng kèm:

• Khó thở (đặc biệt khi nằm xuống – orthopnea)

• Mệt mỏi nặng, yếu sức

• Sưng phù chân/bàn chân (phù ngoại biên)

• Tim đập nhanh, hồi hộp

• Ho nhiều về đêm, phải ngồi dậy mới thở được​

Cảnh báo: Đây là tình trạng cấp cứu y khoa, cần đi viện ngay nếu có dấu hiệu suy tim.

7. Phù phổi cấp

Cơ chế: Phù phổi cấp là tình trạng dịch tràn vào phế nang, gây khó thở nghiêm trọng. Dịch này trộn với không khí khi ho, tạo đờm trắng có bọt, có thể hồng (do lẫn máu).​

Triệu chứng kèm:

• Khó thở nghiêm trọng, thở gấp

• Ho ra đờm có bọt màu trắng hoặc hồng

• Tim đập nhanh

• Da xanh tím (thiếu oxy)

• Vã mồ hôi, lo âu

Cảnh báo: Đây là cấp cứu y khoa, cần gọi 115 ngay lập tức.

Triệu chứng kèm theo khi ho đờm trắng có bọt

Triệu chứng thường gặp

Khi bị ho đờm trắng có bọt, người bệnh thường có thêm:

• Sổ mũi, nghẹt mũi, chảy nước mũi

• Đau họng, rát họng, khàn giọng

• Sốt (có thể nhẹ hoặc cao tùy nguyên nhân)

• Mệt mỏi, uể oải, đau cơ, đau đầu

• Khó thở, hụt hơi (nhẹ đến nặng)

• Đau ngực, cảm giác nặng ngực, tức ngực

• Ngực có tiếng rít, khò khè (thường ở hen suyễn)​

Triệu chứng nghiêm trọng cần đi khám ngay

Cần đến cơ sở y tế NGAY LẬP TỨC nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau:​

• Ho kéo dài hơn 2 tuần mà không cải thiện

• Cảm thấy khó thở nghiêm trọng, đau ngực hoặc ngực có tiếng rít

• Ho đờm có lẫn máu (đờm hồng, đỏ, nâu) hoặc đờm có mùi hôi bất thường

• Cảm thấy mệt mỏi kiệt sức, sốt cao (≥39°C), hoặc có các triệu chứng khác của nhiễm trùng

• Sưng phù chân/bàn chân, giảm cân bất thường (dấu hiệu suy tim)

• Da xanh tím, môi tím (thiếu oxy)

• Lơ mơ, choáng váng, ngất xỉu

Đặc biệt với trẻ em: "Trẻ em ho có đờm trắng bọt" kèm khó thở, bỏ ăn, li bì, sốt cao cần đưa đến bác sĩ nhi khoa ngay để tránh biến chứng viêm phổi, suy hô hấp.​

Cần làm gì khi bị ho đờm trắng có bọt?

Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Cách trị ho có đờm trắng bọt tại nhà (áp dụng cho các nguyên nhân lành tính như cảm lạnh, cảm cúm):

1. Uống nhiều nước ấm (2–3 lít/ngày):

• Nước lọc ấm, trà gừng, trà mật ong, nước chanh ấm

• Giúp làm loãng đờm, dễ khạc ra

• Bù nước mất do sốt, ra mồ hôi

2. Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc xông hơi:

• Giữ độ ẩm phòng 40–60%

• Xông hơi mũi họng với nước muối sinh lý hoặc lá xông (sả, bạc hà, tía tô)

• Làm dịu đường thở, giảm kích ứng, thông mũi

3. Kê cao gối khi ngủ:

• Nâng đầu giường lên 15–20cm

• Giảm chảy dịch mũi sau (post-nasal drip) và trào ngược dạ dày

• Giảm "Ho đờm trắng có bọt vào buổi sáng"

4. Dùng thuốc không kê đơn:

• Thuốc long đờm: Acetylcystein (ACC), Ambroxol, Bromhexin – làm loãng đờm, dễ khạc

• Siro ho thảo dược: Thiên Môn Bổ Phổi Premium Titafa – hỗ trợ bổ phổi, giảm ho, giảm đờm

• Theo tư vấn của dược sĩ, không tự ý dùng thuốc ức chế ho khi đờm nhiều

5. Tránh các tác nhân kích thích:

• Khói thuốc lá (cả hút chủ động và thủ động)

• Bụi, không khí ô nhiễm

• Không khí lạnh, khô

• Mùi hóa chất mạnh (nước hoa, chất tẩy rửa)

6. Nghỉ ngơi đầy đủ:

• Ngủ đủ 8–10 giờ/ngày

• Tránh vận động mạnh khi đang ốm

• Cho cơ thể thời gian để phục hồi

7. Ăn uống lành mạnh:

• Súp gà, cháo, thức ăn mềm dễ tiêu

• Trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, kiwi)

• Tránh đồ lạnh, đồ chiên rán, đồ cay nóng

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Cần đến gặp bác sĩ để chẩn đoán chính xác "Đờm trắng có bọt là bệnh gì" và điều trị phù hợp khi:

• Ho kéo dài >2 tuần không thuyên giảm

• Triệu chứng nặng lên (sốt cao hơn, khó thở nhiều hơn)

• Xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng đã nêu ở trên

• Đang mang thai, người cao tuổi, trẻ nhỏ, người có bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, hen...)

Phương pháp điều trị y khoa tùy nguyên nhân:​

• Cảm lạnh/cúm: Thuốc giảm triệu chứng, thuốc long đờm, nghỉ ngơi

• Viêm phế quản vi khuẩn: Kháng sinh theo đơn bác sĩ

• Hen suyễn: Thuốc giãn phế quản, corticosteroid hít

• GERD: Thuốc ức chế bơm proton (PPI), thay đổi lối sống

• Suy tim: Thuốc lợi tiểu, thuốc tim mạch, điều trị chuyên khoa

Các câu hỏi thường gặp

1. Đờm trắng có bọt có nguy hiểm không?

Bản thân "Đờm trắng có bọt" không nguy hiểm, đó là cách cơ thể loại bỏ tác nhân gây hại. Tuy nhiên, nguyên nhân gây ra nó thì có thể nguy hiểm (viêm phổi, suy tim, phù phổi). Cần xem xét các triệu chứng đi kèm để đánh giá mức độ nghiêm trọng.​

2. Làm sao để phân biệt đờm trắng bọt do viêm phế quản và do trào ngược?

Dựa vào các triệu chứng đi kèm:​

• Viêm phế quản: sốt nhẹ, mệt mỏi, ho nhiều cả ngày, đờm xuất hiện liên tục

• Trào ngược: ợ nóng, ợ chua, vị đắng trong miệng, ho nhiều sau ăn/khi nằm, không sốt

3. Trẻ em bị ho có đờm trắng bọt thì phải làm sao?

"Trẻ em ho có đờm trắng bọt" cần được đưa đi khám bác sĩ nhi khoa để chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Không tự ý dùng thuốc cho trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Bác sĩ sẽ đánh giá và kê đơn phù hợp với độ tuổi và thể trạng của trẻ.​

4. Hút thuốc lá có gây ra đờm trắng có bọt không?

Có. Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm phế quản mãn tính, khiến phế quản tiết đờm liên tục, đặc biệt vào buổi sáng. "Ho đờm trắng có bọt vào buổi sáng" ở người hút thuốc là dấu hiệu cảnh báo viêm phế quản mãn tính hoặc COPD.​

5. Tại sao ho đờm trắng có bọt lại hay xuất hiện vào buổi sáng?

Vào ban đêm, khi nằm ngửa, dịch nhầy từ mũi và phế quản tích tụ trong họng và phổi. Khi thức dậy, cơ thể cố gắng tống những dịch này ra ngoài, gây "Ho đờm trắng có bọt vào buổi sáng". Đây là hiện tượng bình thường, nhưng nếu kéo dài và kèm triệu chứng khác cần đi khám.​

Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium Titafa – hỗ trợ giảm ho đờm hiệu quả

Trong quá trình điều trị ho đờm trắng có bọt, bạn có thể sử dụng sản phẩm hỗ trợ như Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium Titafa. 

Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe dạng viên ngậm với thành phần cao khô hỗn hợp thảo dược gồm Thiên môn (400mg), Mạch môn (400mg), Xạ can (400mg), Kha tử (200mg), kết hợp cao khô Lá thường xuân nhập khẩu Thổ Nhĩ Kỳ (20mg) và tinh dầu tự nhiên (Bạc hà, Gừng, Húng chanh).​

Sản phẩm hỗ trợ bổ phổi, giảm ho, giảm đờm, giảm đau rát họng, cải thiện tình trạng khàn tiếng do viêm họng, viêm phế quản. Viên ngậm Thiên Môn 400 phù hợp cho người lớn và trẻ em trên 6 tuổi, giúp làm dịu họng và hỗ trợ long đờm hiệu quả. 

Cách dùng: Ngậm từ từ 1–2 viên/lần, 3–4 lần/ngày, không nhai hoặc nuốt nguyên viên để đạt hiệu quả tối ưu.​

Đặc biệt, sản phẩm là giải pháp tiện lợi cho những người bận rộn, có thể sử dụng mọi lúc mọi nơi khi có triệu chứng ho, đau họng. 

Lưu ý: Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không phải thuốc và không thể thay thế thuốc trị bệnh.​

Kết luận

"Ho đờm trắng có bọt" có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý, từ nhẹ (cảm lạnh, cảm cúm) đến nghiêm trọng (viêm phổi, suy tim). Việc hiểu rõ "Đờm trắng có bọt là bệnh gì", theo dõi các triệu chứng đi kèm và biết khi nào cần đi khám sẽ giúp bạn xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. 

Kết hợp chăm sóc tại nhà và sản phẩm hỗ trợ như Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium Titafa để cải thiện triệu chứng. Sản phẩm có thể mua tại các nhà thuốc, quầy thuốc trên toàn quốc hoặc đặt hàng trực tuyến tại website Titafa, hotline tư vấn 1900 2163.