Bị cúm ho nhiều phải làm sao? Hướng dẫn điều trị tại nhà

Khi "Bị cúm ho nhiều phải làm sao", nhiều người cảm thấy bối rối không biết nên xử lý như thế nào. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết các bước chăm sóc tại nhà, sử dụng thuốc an toàn và nhận biết dấu hiệu cần đi khám ngay.

Tại sao bị cúm lại ho nhiều và dai dẳng?

Cúm (Influenza) là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus Influenza gây ra, tấn công chủ yếu vào đường hô hấp – từ mũi, họng, khí quản đến phổi. Khác với cảm lạnh thông thường, cúm gây triệu chứng nặng hơn nhiều: sốt cao đột ngột (38–40°C), ho dữ dội, đau đầu, đau cơ toàn thân, mệt lả người.

Cơ chế gây ho trong bệnh cúm

Khi virus Influenza xâm nhập, chúng tấn công và phá hủy các tế bào biểu mô lót đường thở, gây ra phản ứng viêm mạnh mẽ. Niêm mạc họng, khí quản bị sưng đỏ, kích ứng, tiết nhiều chất nhầy. Cơ thể phản ứng lại bằng cách kích hoạt phản xạ ho để tống xuất virus, tế bào chết, và dịch nhầy ra ngoài – đó là lý do tại sao "Cách trị ho do cúm" cần tập trung vào việc hỗ trợ cơ thể làm sạch đường thở, chứ không phải ngay lập tức ức chế ho hoàn toàn.

Phân biệt hai giai đoạn ho trong bệnh cúm

Giai đoạn đầu (ngày 1–3): Thường là ho khan, ho khô do kích ứng từ virus và viêm niêm mạc. Ho khan gây đau rát họng, khó ngủ, mệt mỏi. Trong giai đoạn này, người bệnh thường hỏi "Bị cúm ho có đờm/ho khan phải làm sao" – với ho khan, cần làm dịu họng, giữ ẩm đường thở.

Giai đoạn sau (ngày 4–7): Ho có thể chuyển sang ho có đờm (đờm trắng, vàng hoặc xanh) do cơ thể tăng tiết dịch nhầy để "bẫy" virus và tế bào chết. Lúc này, cần hỗ trợ long đờm, làm loãng đờm để dễ khạc ra, tránh ứ đọng gây viêm phế quản.

Bước 1: Các cách xử lý cúm ho nhiều tại nhà

1. Nghỉ ngơi nhiều

Lý do quan trọng nhất: Khi bị cúm, cơ thể đang trong trạng thái "chiến đấu" với virus. Nghỉ ngơi tuyệt đối giúp cơ thể dồn toàn bộ năng lượng cho hệ miễn dịch để sản xuất kháng thể, tiêu diệt virus, sửa chữa mô bị tổn thương.

Lời khuyên: Nên nằm yên tại nhà ít nhất 3–5 ngày đầu tiên, hạn chế hoạt động thể lực, tránh đi làm, đi học để tránh lây lan cho người khác và giúp bản thân nhanh hồi phục. Đặc biệt, với câu hỏi "Bị cúm A ho nhiều về đêm", nghỉ ngơi đầy đủ ban ngày sẽ giúp cơ thể có sức để chống đỡ cơn ho về đêm.

2. Uống đủ nước

Gợi ý cụ thể:

• Nước ấm: Uống 2–3 lít nước ấm/ngày (tương đương 8–10 cốc)

• Trà thảo dược: Trà gừng, trà chanh mật ong, trà bạc hà – vừa bù nước, vừa làm dịu họng

• Nước canh, súp: Nước dùng gà, canh rau củ – bổ sung cả chất điện giải

• Oresol: Nếu sốt cao, ra nhiều mồ hôi, tiêu chảy – cần bù điện giải

Lý do khoa học:

• Giữ ẩm cổ họng, giảm kích ứng, đau rát

• Làm loãng đờm, giúp đờm dễ khạc ra

• Bù nước mất do sốt, ra mồ hôi, tránh mất nước

Đây là một trong những "Cách giảm ho nhanh khi bị cúm" đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả.

3. Làm ẩm không khí

Cách làm:

• Máy tạo độ ẩm (humidifier): Điều chỉnh độ ẩm trong phòng ở mức 40–60%

• Phương pháp đơn giản: Đặt một chậu nước lớn trong phòng, hoặc phơi khăn ướt trong phòng ngủ

• Xông hơi: Xông hơi nước nóng 2–3 lần/ngày (5–10 phút/lần)

Lý do: Không khí khô làm niêm mạc họng, mũi bị khô hăng, dễ bị tổn thương, gây ho nhiều hơn. Không khí ẩm giúp làm dịu đường thở đang bị viêm, giảm kích ứng, hỗ trợ ho bớt dữ dội hơn.

Bước 2: Sử dụng thuốc và các biện pháp giảm ho hiệu quả

1. Thuốc không kê đơn (OTC) giảm triệu chứng

Khi "Cúm ho nhiều uống thuốc gì", đây là câu hỏi phổ biến nhất. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể:

Thuốc hạ sốt, giảm đau:

• Paracetamol (500–650 mg, mỗi 4–6 giờ, tối đa 4 g/ngày cho người lớn)

• Ibuprofen (200–400 mg, mỗi 6–8 giờ cho người lớn)

• Lưu ý: Không dùng Aspirin cho trẻ em dưới 18 tuổi bị cúm (nguy cơ hội chứng Reye)

Thuốc ho (tùy loại ho):

Với ho khan:

• Dextromethorphan (thuốc ức chế ho) – chỉ dùng ngắn ngày (2–3 ngày), khi ho khan làm mất ngủ, đau ngực

• Siro thảo dược (chứa mạch môn, lá thường xuân, xuyên tâm liên...) – làm dịu họng, giảm kích ứng

Với ho có đờm:

• Acetylcystein (ACC) – làm loãng đờm, dễ khạc

• Bromhexin – tăng tiết dịch nhầy loãng

• Ambroxol – long đờm, giảm nhớt đờm

Cảnh báo quan trọng:

• Luôn đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì

• Không tự ý kết hợp nhiều loại thuốc ho – nguy cơ quá liều

• Tham khảo ý kiến dược sĩ trước khi mua

• Không dùng thuốc ức chế ho (dextromethorphan) cho ho có đờm – vì sẽ làm đờm ứ đọng, tăng nguy cơ viêm phế quản

2. Các mẹo dân gian an toàn

Súc họng nước muối ấm:

• Cách làm: Hòa 1/2 thìa cà phê muối vào 1 cốc nước ấm (250 ml), súc họng 3–4 lần/ngày

• Tác dụng: Sát khuẩn, giảm viêm tại chỗ, làm dịu họng

Mật ong (cho người lớn và trẻ trên 1 tuổi):

• Cách dùng: Ngậm trực tiếp 1 thìa mật ong hoặc pha với trà chanh, gừng

• Tác dụng: Bao phủ niêm mạc họng, giảm kích ứng, có tác dụng kháng khuẩn nhẹ

• Nghiên cứu: Mật ong hiệu quả hơn placebo trong việc giảm ho về đêm ở trẻ em (Pediatrics, 2012)

Xông hơi mũi họng:

• Cách làm: Đun sôi nước, đổ vào chậu, thêm vài giọt tinh dầu (tràm, khuynh diệp, bạc hà), xông 5–10 phút

• Tác dụng: Làm ẩm đường thở, giúp loãng đờm, thông mũi

3. Giảm ho về đêm

"Bị cúm A ho nhiều về đêm" là vấn đề khiến nhiều người mất ngủ, kiệt sức. Các biện pháp giảm ho đêm:

• Kê cao gối khi ngủ (2–3 chiếc) – giúp trọng lực kéo dịch nhầy xuống, giảm kích ứng họng

• Uống 1 thìa mật ong hoặc 1 cốc trà ấm trước khi ngủ 30 phút

• Bật máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ suốt đêm

• Tránh nằm ngay sau khi ăn – chờ ít nhất 2 giờ

Bước 3: Chế độ dinh dưỡng cho người bị ho cảm giúp tăng đề kháng, nhanh phục hồi 

1. Người bị ho nên ăn gì?

Các món ăn mềm, lỏng, ấm nóng:

• Cháo gà: Giàu protein, dễ tiêu, bổ dưỡng

• Súp rau củ: Cà rốt, bí đỏ, khoai tây – giàu vitamin A, C

• Canh chua nhạt: Bổ sung vitamin C, kích thích ăn ngon

Thực phẩm giàu vitamin C:

• Cam, quýt, bưởi, chanh, dâu tây, ớt chuông đỏ

• Liều khuyến nghị: 500–1000 mg vitamin C/ngày có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh

Thực phẩm giàu kẽm:

• Thịt bò (nấu mềm), thịt gà, các loại đậu, hạt bí

• Tác dụng: Kẽm tăng cường miễn dịch, giảm thời gian cảm cúm

Tỏi, gừng:

• Có tính kháng khuẩn, chống viêm tự nhiên

• Thêm vào súp, canh, trà để tăng hiệu quả

2. Người bị ho cần kiêng ăn gì?

• Đồ ăn lạnh (kem, đá, nước đá) – làm co mạch, tăng ho

• Đồ chiên rán – khó tiêu, gây nóng trong

• Đồ ăn cay nóng (ớt, tiêu nhiều) – kích ứng họng

• Đồ ngọt gắt (kẹo, bánh ngọt) – tăng đờm, khó khạc

• Rượu bia – gây mất nước, suy giảm miễn dịch

Giải Đáp các câu hỏi thường gặp

Bị cúm ho nhiều có nên dùng kháng sinh không?

KHÔNG. Nhấn mạnh: Cúm do virus gây ra, kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn, không tiêu diệt được virus Influenza. Dùng kháng sinh khi không cần thiết gây kháng thuốc, rối loạn vi sinh đường ruột, tốn kém. Chỉ dùng kháng sinh khi bác sĩ chẩn đoán có nhiễm khuẩn kèm theo (viêm phổi, viêm tai giữa...).

Làm thế nào để phòng ngừa bị cúm?

Biện pháp hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin cúm hàng năm (tháng 9–11 trước mùa dịch). Ngoài ra:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng

• Đeo khẩu trang nơi đông người

• Tránh tiếp xúc gần với người bệnh

• Tăng cường thể lực, ăn uống đủ chất

Bị cúm ho nhiều có lây không?

RẤT DỄ LÂY. Virus Influenza lây qua đường hô hấp (ho, hắt hơi, nói chuyện). Cần đeo khẩu trang, giữ khoảng cách ít nhất 1 mét với người khác, tránh dùng chung ly cốc, khăn mặt.

Cơn ho có thể kéo dài bao lâu sau khi hết cúm?

Ho có thể là triệu chứng kéo dài nhất, đôi khi 2–3 tuần sau khi sốt, đau đầu, mệt mỏi đã hết. Đây là ho "dư" do niêm mạc đường thở chưa phục hồi hoàn toàn. Nếu ho kéo dài quá 3 tuần hoặc nặng dần, nên đi khám để loại trừ biến chứng.

Trẻ em/Bà bầu bị cúm ho nhiều phải làm sao?

• Trẻ em: Cần chăm sóc đặc biệt, uống nhiều nước, nghỉ ngơi. Với "Trẻ em bị cúm ho nhiều", nên đưa đi khám bác sĩ sớm (đặc biệt trẻ dưới 5 tuổi) để được tư vấn dùng thuốc an toàn, tránh biến chứng.

• Bà bầu: Cúm có thể nguy hiểm cho thai kỳ. Cần đi khám ngay, bác sĩ có thể kê thuốc kháng virus (Oseltamivir) an toàn cho thai nhi. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.

Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium Titafa – Hỗ trợ giảm ho đờm hiệu quả

Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium là thực phẩm bảo vệ sức khỏe do Công ty Cổ phần Titafa sản xuất, được thiết kế dạng viên ngậm tiện lợi, hỗ trợ bổ phổi, giảm ho, giảm đờm, giảm đau rát họng do viêm họng, viêm phế quản. 

Thành phần nổi bật gồm AP‑Bio – chiết xuất Xuyên tâm liên chuẩn hóa kết hợp chiết xuất lá Thường xuân và các thảo dược bổ phổi, giúp chống viêm, kháng khuẩn, long đờm hiệu quả. 

Sản phẩm phù hợp cho người lớn và trẻ trên 6 tuổi. Cách dùng: Ngậm từ từ 1–2 viên/lần, 3–4 lần/ngày, không nhai hoặc nuốt nguyên viên.

Lưu ý: Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không phải thuốc và không thể thay thế thuốc trị bệnh.

Kết luận

Khi "Bị cúm ho nhiều phải làm sao", điều quan trọng nhất là nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, giữ ẩm đường thở và sử dụng thuốc giảm triệu chứng phù hợp. Phần lớn trường hợp cúm tự khỏi sau 7–10 ngày với chăm sóc đúng cách tại nhà. 

Tuy nhiên, cần theo dõi sát các dấu hiệu nguy hiểm và đi khám khi cần thiết. Kết hợp sản phẩm hỗ trợ như Viên ngậm Thiên Môn 400 Bổ Phổi Premium; có thể mua tại nhà thuốc toàn quốc hoặc đặt trực tuyến tại Công ty Titafa, hotline 1900 2163.