Ho Hậu Covid Uống Thuốc Gì? Hướng Dẫn Điều Trị Từ Chuyên Gia

Ho kéo dài sau Covid đang là một trong những triệu chứng phổ biến và gây khó chịu nhất cho người mới khỏi bệnh. Nhiều người thắc mắc "ho hậu covid uống thuốc gì" khi cơn ho dai dẳng không chịu thuyên giảm dù đã âm tính với virus SARS-CoV-2. Không ít trường hợp ho kéo dài từ 4-8 tuần, thậm chí có người ho đến vài tháng sau khi khỏi bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, công việc và giấc ngủ.

Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn toàn diện về cách trị ho sau covid, giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, lựa chọn đúng loại thuốc phù hợp với từng dạng ho, và biết khi nào cần đi khám chuyên khoa để được can thiệp kịp thời.

Ho Hậu Covid: Tại Sao Cơn Ho Cứ "Đeo Bám" Dai Dẳng?

Định nghĩa ho hậu Covid: Đây là tình trạng ho kéo dài từ 4 tuần trở lên sau khi nhiễm Covid-19, ngay cả khi các xét nghiệm đã âm tính và không còn virus hoạt động trong cơ thể. Ho có thể xuất hiện ngay từ giai đoạn cấp tính hoặc phát triển sau đó.

Các nguyên nhân chính khiến ho hậu Covid dai dẳng:

Tăng nhạy cảm đường thở: Virus SARS-CoV-2 tấn công và làm tổn thương niêm mạc đường hô hấp, đặc biệt là các thụ thể ho. Sau khi khỏi bệnh, các thụ thể này trở nên cực kỳ nhạy cảm với mọi kích thích nhỏ nhất như không khí lạnh, bụi, mùi hương mạnh, thậm chí chỉ cần nói chuyện hoặc cười cũng có thể gây ho. Đây là nguyên nhân chính gây ra ho khan hậu covid.

Viêm kéo dài: Sau khi nhiễm Covid-19, phản ứng viêm của hệ miễn dịch không dừng lại ngay lập tức. Các tế bào viêm vẫn hiện diện trong đường hô hấp, tiết ra các chất gây kích thích làm cho cơn ho kéo dài. Quá trình viêm này có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí vài tháng ở một số người.

Tổn thương phổi: Ở những bệnh nhân Covid-19 nặng, đặc biệt là những người từng phải thở oxy hoặc thở máy, phổi có thể bị tổn thương nghiêm trọng. Virus gây viêm phổi, tổn thương mô phổi, để lại sẹo hoặc xơ phổi. Những tổn thương này làm giảm khả năng trao đổi khí và gây ho kéo dài, thường là ho có đờm hậu covid uống thuốc gì cũng khó khỏi hoàn toàn.

Chảy dịch mũi sau (Post-nasal drip): Covid-19 có thể gây viêm xoang, viêm mũi kéo dài. Dịch nhầy từ mũi chảy xuống phía sau họng, kích thích cổ họng gây ho, đặc biệt về đêm khi nằm ngửa.

Trào ngược dạ dày thực quản: Nhiều người sau Covid có hiện tượng trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn hoặc mới xuất hiện. Axit dạ dày trào lên họng gây kích ứng và ho, thường là ho khan về đêm hoặc sau khi ăn.

Phân biệt 2 dạng ho hậu Covid chính:

Ho khan: Là dạng ho không có đờm, thường đi kèm cảm giác ngứa, rát họng. Đây là dạng phổ biến nhất, chiếm khoảng 60-70% trường hợp ho hậu Covid. Ho khan thường do tăng nhạy cảm đường thở, viêm niêm mạc họng, hoặc chảy dịch mũi sau.

Ho có đờm: Là dạng ho có kèm bạch đàm, đờm có thể trong, trắng, vàng hoặc xanh. Dạng ho này thường gặp ở những người có tổn thương phổi nặng hơn, viêm phế quản kéo dài, hoặc có bội nhiễm vi khuẩn. Ho có đờm cần được điều trị khác hoàn toàn so với ho khan.

Hướng Dẫn Điều Trị Theo Từng Dạng Ho Hậu Covid

Việc lựa chọn thuốc trị ho hậu covid phụ thuộc hoàn toàn vào dạng ho bạn đang gặp phải. Sử dụng sai loại thuốc không chỉ không hiệu quả mà còn có thể gây nguy hiểm.

Ho Khan, Ngứa Họng Kéo Dài

Mục tiêu điều trị: Làm dịu niêm mạc họng, giảm độ nhạy cảm của thụ thể ho, ức chế phản xạ ho một cách an toàn.

Thuốc không kê đơn - Ưu tiên hàng đầu:

Siro và viên ngậm thảo dược: Đây nên là lựa chọn đầu tiên vì tính an toàn cao và ít tác dụng phụ. Các thành phần thảo dược có tác dụng nhuận phế, làm dịu họng rất hiệu quả:

• Mạch Môn Đông và Thiên Môn Đông: Hai vị thuốc quý trong Đông y có tác dụng dưỡng âm, nhuận phổi, giảm ho khan

• Kha Tử: Ức chế ho, long đờm nhẹ, làm dịu đường hô hấp

• Mật ong: Kháng khuẩn tự nhiên, tạo màng bảo vệ niêm mạc họng

• Bạc hà, Khuynh diệp: Làm mát, giảm ngứa họng

• Lá Thường Xuân (Ivy Leaf): Giãn phế quản, chống co thắt

Các sản phẩm gợi ý: Prospan (chứa cao lá Thường Xuân), Bổ Phế Nam Hà, Bảo Thanh, các sản phẩm có Mạch Môn, Kha Tử. Viên ngậm Strepsils Honey & Lemon, Eugica cũng giúp làm dịu tức thời.

Thuốc giảm ho chứa Dextromethorphan: Nếu các biện pháp thảo dược không hiệu quả sau 3-5 ngày, có thể sử dụng thuốc chứa Dextromethorphan (Atussin, Decolsin) theo tư vấn của dược sĩ. Thuốc này ức chế trung tâm ho ở não, giảm tần suất ho hiệu quả.

Liều dùng: 10-20mg, mỗi 4-6 giờ, không quá 120mg/ngày.

Lưu ý: Có thể gây buồn ngủ, chóng mặt. Không lái xe sau khi uống. Chỉ dùng ngắn ngày (5-7 ngày).

Thuốc kê đơn - Chỉ khi thực sự cần thiết:

Codeine: Là thuốc giảm ho mạnh nhất, nhưng cũng nguy hiểm nhất. Chỉ được sử dụng khi ho rất nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ và sinh hoạt, và các thuốc khác đã thất bại.

LƯU Ý NGHIÊM TRỌNG:

• BẮT BUỘC phải có đơn của bác sĩ

• Là thuốc gây nghiện, kiểm soát đặc biệt

• Chỉ dùng thời gian ngắn nhất có thể (không quá 5-7 ngày)

• Gây nhiều tác dụng phụ: táo bón, buồn ngủ nặng, có thể suy hô hấp

• Không dùng cho bà bầu, cho con bú, trẻ em dưới 12 tuổi

Ho Có Đờm, Nặng Ngực

Mục tiêu điều trị: Làm loãng đờm, giúp tống đờm ra ngoài dễ dàng, không được ức chế ho vì sẽ làm ứ đọng đờm.

Thuốc không kê đơn:

Thuốc long đờm (làm loãng đờm - Mucolytic):

Acetylcystein (ACC): Là thuốc long đờm hiệu quả nhất, phá vỡ các cầu nối disulfide trong đờm, làm đờm loãng hơn.

• Sản phẩm: Acemuc, Fluimucil

• Liều dùng: 600mg/ngày (có thể uống 1 lần hoặc chia 2-3 lần)

• Dạng: Viên sủi, gói bột

Bromhexin và Ambroxol: Cũng có tác dụng làm loãng đờm và tăng tiết dịch phế quản, giúp đờm dễ tống ra.

• Sản phẩm: Bisolvon, Mucosolvan

• Liều dùng: Theo hướng dẫn trên nhãn

Thuốc tiêu đờm (Expectorant):

Guaifenesin: Tăng tiết dịch phế quản, giúp loãng đờm và kích thích ho có hiệu quả để tống đờm ra ngoài.

• Thường kết hợp trong các sản phẩm ho nhiều thành phần

Siro thảo dược long đờm:

• Các siro chứa Cát cánh, Tỳ bà diệp, Gừng, Bán hạ

• Sản phẩm: Bổ phế bình (dùng cho ho có đờm), các siro thảo dược có ghi rõ "long đờm"

LƯU Ý CỰC KỲ QUAN TRỌNG: TUYỆT ĐỐI không được dùng đồng thời thuốc long đờm với thuốc ức chế ho (Dextromethorphan, Codeine). Nếu bạn dùng thuốc long đờm để làm loãng đờm nhưng lại dùng thuốc ức chế ho, đờm sẽ ứ đọng trong phổi, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển, gây viêm phổi nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Ho Kèm Theo Các Triệu Chứng Khác

Ho kèm chảy dịch mũi sau, nghẹt mũi:

Đây là dấu hiệu viêm mũi, viêm xoang kéo dài sau Covid. Dịch nhầy chảy xuống họng gây kích ứch và ho.

Giải pháp:

• Thuốc kháng histamine thế hệ mới: Loratadine (Clarityne), Cetirizine (Zyrtec), Desloratadine. Những thuốc này ít gây buồn ngủ hơn thế hệ cũ.

• Xịt mũi nước muối sinh lý: Rửa sạch mũi họng, giảm dịch chảy sau

• Xông mũi họng: Giúp làm loãng dịch, dễ tống ra

Liều dùng: Theo hướng dẫn trên nhãn, thường 1 viên/ngày.

Ho kèm trào ngược dạ dày:

Nhiều người sau Covid có hiện tượng trào ngược axit, gây ho đặc biệt về đêm hoặc sau khi ăn.

Giải pháp:

• Thuốc kháng axit: Gaviscon, Maalox (dùng tạm thời)

• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Omeprazole, Esomeprazole (cần có chỉ định của bác sĩ cho dùng dài ngày)

• Thay đổi lối sống: Ăn nhẹ tối, không nằm ngay sau khi ăn, kê cao đầu giường

Các Biện Pháp Hỗ Trị Ho Hậu Covid Tại Nhà

Kinh nghiệm chữa ho sau covid cho thấy kết hợp thuốc với các biện pháp không dùng thuốc mang lại hiệu quả tốt nhất:

4. Uống Đủ Nước Ấm

Đây là cách đơn giản nhất nhưng cực kỳ hiệu quả. Uống 2-2.5 lít nước ấm mỗi ngày giúp:

• Giữ ẩm niêm mạc họng, giảm kích ứng

• Làm loãng đờm nếu có

• Hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố

• Cải thiện tuần hoàn, hỗ trợ phục hồi

Nên uống nước ấm, trà thảo mộc, nước chanh ấm. Tránh nước lạnh, đá, đồ uống có gas.

5. Các Bài Thuốc Dân Gian An Toàn

Trà gừng mật ong: Gừng chống viêm, mật ong làm dịu họng. Đun 2-3 lát gừng với nước, thêm mật ong khi nguội bớt. Uống ấm 2-3 lần/ngày.

Lê chưng đường phèn: Lê nhuận phế, đường phèn làm dịu họng. Cắt ngang lê, khoét lõi, cho đường phèn vào, chưng cách thủy 30-40 phút. Ăn cả lê và nước.

Nước củ cải luộc: Củ cải trắng long đờm, thanh nhiệt. Luộc 200-300g củ cải, uống nước hoặc ăn cả củ.

Chanh muối: Bài thuốc dân gian trị ho hậu covid hiệu quả. Ngậm từng miếng chanh muối, để tan dần trong miệng.

6. Xông Hơi Mũi Họng

Xông hơi giúp làm ẩm đường hô hấp, giảm kích ứng, long đờm:

Xông nước muối sinh lý: An toàn nhất, phù hợp cho mọi người. Đun sôi nước, để nguội đến 70-80 độ C, thêm muối, xông 10-15 phút.

Xông với tinh dầu: Có thể thêm vài giọt tinh dầu khuynh diệp, tràm, bạc hà vào nước nóng. Lưu ý không xông quá nóng, giữ khoảng cách an toàn.

Tần suất: 2-3 lần/ngày, đặc biệt trước khi ngủ.

7. Tập Thở và Phục Hồi Chức Năng Phổi

Đây là phần QUAN TRỌNG NHẤT trong điều trị ho hậu Covid mà nhiều người bỏ qua:

Bài tập thở chúm môi (Pursed-lip breathing):

• Hít thở chậm qua mũi (đếm 1-2)

• Chúm môi như thổi nến, thở ra chậm (đếm 1-2-3-4)

• Lặp lại 5-10 lần, làm 3-4 lần/ngày

Bài tập thở cơ hoành (Diaphragmatic breathing):

• Nằm ngửa, đặt một tay lên ngực, một tay lên bụng

• Hít thở sâu qua mũi, cảm nhận bụng phồng lên (không phải ngực)

• Thở ra chậm qua miệng

• Lặp lại 5-10 phút, 2-3 lần/ngày

Vận động nhẹ nhàng:

• Đi bộ 15-30 phút mỗi ngày

• Tăng dần cường độ theo khả năng

• Tránh gắng sức quá mức

Tập thở bóng bay: Thổi bóng bay giúp tăng sức mạnh phổi, cải thiện dung tích sống.

Khi Nào Ho Hậu Covid Cần Đi Khám Chuyên Khoa Hô Hấp?

Mặc dù hầu hết trường hợp ho hậu Covid đều tự khỏi hoặc cải thiện với điều trị thông thường, bạn cần đi khám ngay khi có các dấu hiệu sau:

Ho kéo dài trên 8 tuần không có dấu hiệu cải thiện hoặc ngày càng nặng hơn bất chấp đã điều trị đầy đủ.

Ho không đáp ứng với thuốc: Đã thử nhiều loại thuốc nhưng không thấy hiệu quả, ho vẫn dai dẳng.

Ho ra máu: Dù chỉ là ít máu hoặc đờm lẫn máu, đây là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng có thể do tổn thương phổi, lao phổi, hoặc các bệnh lý nguy hiểm khác.

Ho kèm khó thở: Khó thở khi gắng sức (leo cầu thang, đi bộ nhanh) hoặc thậm chí khi nghỉ ngơi. Đây là dấu hiệu chức năng phổi giảm sút nghiêm trọng.

Ho kèm đau ngực: Đau ngực khi ho, thở sâu hoặc đau ngực dai dẳng có thể là dấu hiệu viêm màng phổi, huyết khối phổi.

Ho kèm sốt tái phát: Sốt trên 38 độ C tái phát sau khi đã khỏi Covid, đặc biệt nếu kèm đờm vàng xanh, có thể là dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn.

Sụt cân không rõ nguyên nhân: Giảm cân không cố ý trên 5% trọng lượng cơ thể trong 1 tháng kèm ho kéo dài.

Mệt mỏi nghiêm trọng: Mệt mỏi dai dẳng không cải thiện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

Tầm quan trọng của việc đi khám:

Bác sĩ chuyên khoa hô hấp sẽ thực hiện:

• Khám lâm sàng chi tiết

• Chụp X-quang ngực hoặc CT scan để đánh giá tổn thương phổi

• Đo chức năng hô hấp (spirometry) để đánh giá khả năng thông khí

• Xét nghiệm máu, đờm nếu cần

• Loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng như xơ phổi, lao phổi, ung thư phổi

Phát hiện và điều trị sớm giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và phục hồi nhanh hơn.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Ho hậu Covid có lây không?

Bản thân cơn ho không lây nhiễm nếu bạn đã âm tính với virus. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn còn dương tính với Covid-19 (một số trường hợp dương tính kéo dài), virus có thể lây qua giọt bắn khi ho. Do đó:

• Nếu đã âm tính: Ho không lây, bạn có thể tiếp xúc bình thường

• Nếu vẫn dương tính: Cần cách ly và đeo khẩu trang để bảo vệ người khác

• Khi ho, nên che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay (không phải bàn tay)

Tôi nên làm gì để phục hồi phổi sau Covid?

Phục hồi chức năng phổi là chìa khóa quan trọng:

• Tập thở đều đặn mỗi ngày (thở chúm môi, thở cơ hoành)

• Vận động nhẹ nhàng, tăng dần: Đi bộ, yoga, khí công

• Uống đủ nước, ăn đủ dinh dưỡng

• Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý

• Tránh khói thuốc, ô nhiễm không khí

• Kiên trì, quá trình phục hồi có thể mất vài tuần đến vài tháng

Chế độ ăn uống có giúp giảm ho hậu Covid không?

Có, chế độ ăn đóng vai trò quan trọng:

Nên ăn:

• Đồ ăn mềm, ấm, dễ nuốt

• Súp, cháo, các món hầm

• Rau củ giàu vitamin (cà rốt, cải xanh, bí đỏ)

• Trái cây giàu vitamin C (cam, quýt, ổi)

• Protein chất lượng cao (cá, gà, trứng, đậu)

• Mật ong, gừng, tỏi

Nên tránh:

• Đồ lạnh, nước đá, kem

• Đồ cay nóng, chiên rán, dầu mỡ

• Đồ uống có ga, rượu bia

• Đồ ngọt quá nhiều

• Thực phẩm gây dị ứng (nếu có)

Có nên dùng kháng sinh để trị ho hậu Covid không?

HẦU HẾT trường hợp ho hậu Covid KHÔNG CẦN kháng sinh vì nguyên nhân chủ yếu là:

• Tăng nhạy cảm đường thở

• Viêm kéo dài sau virus

• Tổn thương niêm mạc

Kháng sinh CHỈ được chỉ định khi:

• Có bằng chứng bội nhiễm vi khuẩn (đờm vàng xanh, sốt cao, CRP tăng cao)

• Viêm phổi do vi khuẩn

• Viêm phế quản cấp do vi khuẩn

Việc lạm dụng kháng sinh khi không cần có thể:

• Gây kháng thuốc

• Phá hủy hệ vi sinh đường ruột

• Gây tác dụng phụ (tiêu chảy, nấm)

• Không hiệu quả vì nguyên nhân không phải do vi khuẩn

Chỉ dùng kháng sinh khi bác sĩ kê đơn sau khi khám và có chỉ định rõ ràng.

Hỗ Trợ Giảm Ho, Bổ Phổi Hiệu Quả Nhanh Nhờ Thiên Môn Bổ Phổi Premium Titafa

Trong quá trình phục hồi sau Covid-19, đặc biệt với những người bị ho kéo dài, việc hỗ trợ bổ phổi và tăng cường sức đề kháng đường hô hấp là vô cùng quan trọng. Thiên Môn Bổ Phổi Premium từ Titafa là một lựa chọn đáng cân nhắc trong hành trình phục hồi sức khỏe sau đại dịch.

Điểm nổi bật của sản phẩm là thành phần AP-Bio - chiết xuất Xuyên Tâm Liên (Andrographis Paniculata) với tỉ lệ chiết đặc biệt cao 14:1, đảm bảo hàm lượng hoạt chất tối ưu. Xuyên Tâm Liên là một trong những thảo dược được nghiên cứu nhiều nhất về đặc tính chống viêm, kháng virus và tăng cường miễn dịch. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh andrographolide - hoạt chất chính trong Xuyên Tâm Liên có khả năng ức chế viêm, giảm tổn thương tế bào và hỗ trợ hệ hô hấp phục hồi sau nhiễm trùng.

Bên cạnh đó, công thức còn được bổ sung chiết xuất Lá Thường Xuân nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ với hàm lượng 1.200mg - thành phần có tác dụng giãn phế quản, giảm co thắt, giúp hô hấp dễ dàng hơn. Đây là lý do tại sao chiết xuất lá Thường Xuân được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm hô hấp châu Âu.

Điểm đặc biệt của Thiên Môn Bổ Phổi Premium là sự kết hợp hài hòa với 11 loại thảo dược quý từ y học cổ truyền, tạo thành hỗn hợp cao lỏng 7980mg tương đương thảo mộc thô. Trong đó, Thiên Môn Đông và Mạch Môn Đông - hai vị thuốc quý có tác dụng dưỡng âm nhuận phế, đặc biệt hiệu quả cho ho khan kéo dài sau bệnh. Bách Bộ và Tang Bạch Bì giúp long đờm, giảm ho. Húng Chanh, Kinh Giới có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn. Bình Vôi, Trần Bì, Lá Hen, Gừng và Actiso tạo nên một công thức toàn diện hỗ trợ hệ hô hấp.

Với dạng siro 280ml tiện lợi, sản phẩm giúp hỗ trợ giảm ho, giảm đờm, giảm đau rát họng, giảm khản tiếng do viêm họng và viêm phế quản - những triệu chứng thường gặp ở người hậu Covid. Liều dùng được thiết kế phù hợp cho người lớn (20ml x 3 lần/ngày) và trẻ từ 6 tuổi trở lên.

Đặc biệt quan trọng, người sau Covid thường có hệ miễn dịch suy yếu, cần thời gian để phục hồi. Thiên Môn Bổ Phổi Premium với thành phần Xuyên Tâm Liên và các thảo dược bổ phổi không chỉ giúp giảm triệu chứng ho mà còn hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Sản phẩm phù hợp để hỗ trợ điều trị, cải thiện triệu chứng và tăng cường sức khỏe hô hấp trong quá trình phục hồi sau Covid-19. Nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài, vẫn cần đi khám bác sĩ để được điều trị phù hợp.

Kết Luận

Ho hậu Covid là thử thách không nhỏ cho nhiều người, nhưng với sự hiểu biết đúng đắn và phương pháp điều trị phù hợp, tình trạng này hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện. Điều quan trọng là phân biệt rõ dạng ho để chọn đúng loại thuốc, kết hợp điều trị y học với các biện pháp tự nhiên, đặc biệt là tập thở và phục hồi chức năng phổi. Kiên trì và kiên nhẫn là chìa khóa, vì quá trình phục hồi có thể mất vài tuần đến vài tháng. Đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa khi cần thiết để được hỗ trợ tốt nhất.

Sản phẩm Thiên Môn Bổ Phổi Premium có thể mua tại các nhà thuốc, quầy thuốc trên toàn quốc hoặc đặt hàng trực tuyến tại website titafa.com, hotline tư vấn 1900 2163.